Ten leśny gatunek jest drugą co do liczebności sową naszego kraju, a populację uszatki szacuje się na 8-25 tys. par¹. Zamieszkuje lasy, śródpolne kępy drzew, a także parki i aleje i bardzo ważną rolę w doborze terytorium gra bliskość terenów otwartych. W ciągu ostatnich lat staje się coraz liczniejsza na terenie miast.

Uszatka należy do specjalistów pokarmowych, a podstawę jej diety stanowią drobne gryzonie – głównie norniki. Kiedy następuje urodzaj pożywienia tzw. lata mysie – regularnie wyprowadza wtedy drugi lęg. Swoją dietę urozmaica także o ryjówki i ptaki. Aktywna o zmierzchu i w nocy, zazwyczaj poluje w locie, a z czatowni w wietrzne i deszczowe dni. Najchętniej zasiedla stare gniazda wron, myszołowów, srok, czy grzywaczy, choć gniazduje też w budkach lęgowych, a także w specjalnie dla niej wywieszanych… koszach wiklinowych! Preferuje lokalizację miejsca lęgowego na drzewach iglastych. W przypadku dużej dostępności odpowiednich starych gniazd na danym obszarze, zdarza się, że tworzy luźne kolonie lęgowe.

Czy wiesz, że…
uszatka należy do płochliwych gatunków, a zaniepokojona wydłuża ciało i mruży oczy, przez co wydaje się być wyjątkowo szczupła.

W przeciwieństwie do większości sów, uszatce zdarza się donosić odrobinę materiału gniazdowego – mchu, liści, czy piór. Samica składa przeważnie 4-5 jaj, a po czterech tygodniach wysiadywania wykluwa się pierwsze z piskląt (nierównoczesne wylęganie). Młode opuszczają gniazdo w trzecim tygodniu życia, a dopiero po kolejnych dwóch zdobywają umiejętność latania. W tym czasie wielokrotnie spadają na ziemię i za pomocą dzioba, szponów oraz skrzydeł starają się wspiąć na bezpieczną wysokość. Młode są karmione przez rodziców przez trzy pierwsze miesiące życia, nawet kiedy opanują już umiejętność lotu. Gdy uzyskają całkowitą samodzielność, często zostają w terytorium rodziców, przez których są tolerowane nawet do następnego roku. Same mogą już w przyszłym roku podchodzić do lęgów.

Filopatria – tendencja osobników danego gatunku zwierząt do powrotu do miejsca pochodzenia, zamieszkania lub żerowania (źródło: Słownik Języka Polskiego PWN)

Inaczej niż w przypadku naszych pozostałych sów – uszatka nie jest typowo osiadłym gatunkiem. Część ptaków zimuje w swoich terytoriach, inne tworzą stada. Grupy składające się częściowo ze spokrewnionych osobników, formują już od października i można je spotkać do wiosny. Najliczniej przemieszczają się młode sowy z północnych populacji. Samice wędrują chętniej, a samce są bardziej filopatryczne. Zdarza się, że na jednym lub kilku sąsiadujących drzewach można spotkać stado uszatek liczące od kilku do nawet czterdziestu (!) osobników. Jeśli zaobserwujemy zimą grupę migrujących uszatek, istnieje spora szansa, że w przyszłym roku także wybiorą to miejsce na swój odpoczynek.

¹ Dane pochodzą z publikacji „Wszystkie sowy naszych lasów”, wydanej w ramach projektu „Bubobory w Lasach Państwowych”. Zachęcam do przeczytania, znaleźć tam można wiele ciekawych informacji, a plik w pdf-ie dostępny jest tutaj.