W ostatnim czasie foto pułapki w Nadleśnictwie Czarna Białostocka zarejestrowały wędrującego niedźwiedzia. To rzadki, ale naturalny element życia naszych lasów. Choć takie spotkania należą do wyjątków, warto wiedzieć, jak się zachować – spokojnie i z szacunkiem wobec przyrody.

       Podczas spaceru, zbierania grzybów czy wędrówki przez las, warto pamiętać o kilku prostych zasadach, które zmniejszają ryzyko bliskiego spotkania z dzikim zwierzęciem – w tym także z niedźwiedziem. Po pierwsze, nie poruszajmy się zbyt cicho. Rozmowa, śpiew czy nawet lekkie postukiwanie kijem o ziemię pomogą zwierzętom wcześniej nas usłyszeć. Niedźwiedzie zazwyczaj unikają ludzi i zejdą z drogi, jeśli tylko będą miały czas i przestrzeń. Po drugie, najlepiej trzymać się wyznaczonych szlaków i leśnych dróg. Gęste młodniki czy trudno dostępne ostępy to miejsca, gdzie niedźwiedź może odpoczywać lub żerować.

     Pamiętajmy także, by nie zostawiać resztek jedzenia, opakowań czy innych śmieci. Pozostawione zapachy mogą przyciągać dzikie zwierzęta, a w lesie powinniśmy być odpowiedzialnymi gośćmi. Jeśli zabieramy psa, zawsze prowadźmy go na smyczy. Psy biegające luzem mogą nieświadomie spłoszyć lub sprowokować dzikie zwierzę, a następnie – uciekając – sprowadzić je wprost do nas.

Jak się zachować, jeśli spotkamy niedźwiedzia?

      Jeśli zauważysz niedźwiedzia z daleka – zatrzymaj się. Nie zbliżaj się, nie próbuj robić zdjęć z bliska, nie nawołuj go. Po prostu spokojnie się oddal, nie odwracając się plecami. Mów cicho i spokojnie, by zaznaczyć swoją obecność. Jeśli niedźwiedź cię zauważy, ale nie przejawia oznak agresji, nadal zachowuj spokój. Daj mu czas, by sam się oddalił. Zazwyczaj to wystarcza – zwierzęta te nie są zainteresowane kontaktem z człowiekiem. W sytuacji, gdy niedźwiedź zbliża się do Ciebie i czujesz się zagrożony, możesz delikatnie rzucić na ziemię jakiś przedmiot – na przykład plecak. Może to odwrócić uwagę zwierzęcia. Pamiętaj – nie biegnij! Ucieczka może zostać odebrana jako sygnał do pogoni. W przypadku bardzo bliskiego kontaktu i ewentualnego ataku, przyjmij pozycję obronną: połóż się na brzuchu lub w pozycji embrionalnej, osłoń kark i głowę rękami. Pozostań nieruchomo – niedźwiedź najczęściej traci zainteresowanie, gdy nie czuje zagrożenia.

       Jeśli zauważysz niedźwiedzia w pobliżu zabudowań, dróg publicznych lub w sytuacji, która może stanowić zagrożenie, poinformuj o tym lokalne służby: władze gminy, policję, straż gminną lub bezpośrednio leśników. Takie zgłoszenia są niezwykle cenne – pomagają nam monitorować migracje dzikich zwierząt i reagować tam, gdzie to konieczne.

W przypadku szkód wyrządzonych przez niedźwiedzia (np. zniszczenia w pasiekach, uprawach czy ogrodzeniach), można również zgłaszać takie sytuacje do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Pamiętajmy, że to my wchodzimy na teren dzikiej przyrody. Zachowując spokój, ostrożność i szacunek – zapewniamy bezpieczeństwo sobie, ale i chronimy naturalne zwyczaje dzikich zwierząt.

        Obecność niedźwiedzia w lesie nie musi budzić strachu. To raczej dowód na zdrowie i bioróżnorodność naszych ekosystemów. Bądźmy czujni, ale nie zaniepokojeni – przyroda ma swoje zasady, a my możemy z nią bezpiecznie współistnieć.

Opracowano na podstawie rozmów z leśnikami z Bieszczad i informacji Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie